Gelatine dempt pijn bij peesblessures.

Uit nieuw onderzoek blijkt dat sporters die vitamine C en gelatine nuttigen, sterker peesweefsel krijgen. Door deze simpele aanpak kunnen sporters wellicht peesblessures voorkomen.

Het is pas voor het eerst op deze manier uitgezocht en het gaat hier voor een deel om een laboratoriumstudie. De adviezen zijn daarom nog niet vastomlijnd. Toch zijn de resultaten hoopgevend.

De studie toont namelijk duidelijk aan dat wie extra gelatine en vitamine C inneemt, meer bouwstoffen voor zijn pezen kan aanmaken. De bouwstof waar het hier over gaat, heet collageen en maakt spierpezen sterker.

Sporten kan leiden tot beschadigd peesweefsel, omdat tijdens een intensieve trainingsperiode het lichaam de aanmaak van collageen niet meer kan bijbenen. De peesschade is niet meer te herstellen met vervelende peesblessures tot gevolg. Zo zijn er legio hardlopers met achillespeesklachten en bestaan er allerhande middeltjes waarvan beweerd wordt dat ze kniepeesklachten van volleyballers kunnen tegengaan. De belangrijkste vraag is echter hoe deze blessures te voorkomen zijn. Een sterkere pees is wellicht een oplossing en gelatine nuttigen helpt daar bij.

Gelatine en vitamine C zijn goedkoop en makkelijk te verkrijgen. Zo zit gelatine bijvoorbeeld in snoep, maar is het ook in poedervorm te koop, en vitamine C zit in veel soorten fruit.

Nu blijkt dus dat je op een goedkope, eenvoudige manier wellicht peesblessures kan voorkomen. Een goede reden om het eens in de sportpraktijk uit te proberen, ook al gaat het hier om onderzoeksresultaten en –methoden die nog in de kinderschoenen staan. Schadelijk is het sowieso niet.

Een stevige dosis

Neem vooral niet te weinig gelatine in. Uit het onderzoek blijkt dat een sporter een koolhydraatrijke drank moet drinken met 15 gram gelatine en 48 milligram vitamine C toegevoegd. Deze hoeveelheid vitamine C zit bijvoorbeeld in een sinaasappel.

Sporters die deze hoeveelheden nuttigden maakten in hun pezen anderhalf keer zoveel collageen aan als wanneer zij deze bijzondere cocktail niet dronken, een placebo kregen of minder gelatine in hun cocktail stopten. Dit bleek nadat zij hun pezen hadden belast door meermalen per dag touwtje te springen en steeds een uur voordat ze touwtje sprongen hun cocktail dronken.

Of vitamine C en een relatief grote hoeveelheid gelatine peesblessures voorkomen is niet met zekerheid te zeggen. Dat ze pezen sterker maken lijkt vooralsnog zeer aannemelijk en daarmee is het advies om het eens uit te proberen.

Shaw G, Lee-Barthel A, Ross ML, Wang B, Baar K (2017) Vitamin C-enriched gelatin supplementation before intermittent activity augments collagen synthesis. Am. J. Clin. Nutr., In Press DOI: 10.3945/ajcn.116.138594.

Hoewel dit een hoopgevende ontdekking was, bleef het lange tijd stil in onderzoeksland omtrent de rol die gelatine zou kunnen spelen bij peesherstel. Waar een succesvolle ontdekking vaak leidt tot veel nieuw onderzoek, kwam het onderzoek naar dit nieuwe inzicht maar zeer mondjesmaat op gang. Nu is een groep onderzoekers uit Australië echter verder in dit onderwerp gedoken om te zien of gelatine een goede aanvulling kan zijn op een regulier revalidatietraject voor mensen met een achillespeesblessure.

Dat bleek het geval. Proefpersonen met zo’n blessure die tijdens hun revalidatie oefeningen voor hun kuiten deden én dagelijks 2,5 gram goed oplosbare gelatine slikten, verlaagden hun pijnklachten tot wel 18 procent. Geblesseerden die enkel oefeningen deden, verminderden de pijn met slechts vijf procent.

Gemalen bot

Dat gelatine bij kan dragen aan peesherstel denken de onderzoekers wel te kunnen verklaren. Gelatine is namelijk onder andere gemaakt van gemalen bot en bestaat uit het eiwit collageen, een belangrijke bouwstof voor onder andere pezen.

Overigens kunnen de wetenschappers niet helemaal duiden wát gelatine dan precies doet om de pijn tegen te gaan. Hoewel de pijn afnam, lieten de echobeelden geen betere doorbloeding zien onder de gelatineslikkers, terwijl de mate van doorbloeding wel geassocieerd is met pijnklachten. Wellicht dat gelatine geen effect heeft op de doorbloeding, maar wel op de stevigheid van de pees. Helaas hebben de onderzoekers daar niet naar gekeken.

Succesverhaal

Dit onderzoek vormt een nieuw hoofdstuk voor wat toch wel een succesverhaal lijkt te worden, al zijn er nog wel onbeantwoorde vragen. Zo is de optimale dosis nog niet bekend, al vinden wetenschappers meestal een peesherstellend effect bij doseringen van vijf tot vijftien gram gelatine per dag. Ook blijft onduidelijk hoe groot de rol van vitamine C is. Dit vitamine maakt in veel studies deel uit van de behandeling, omdat het de opname van gelatine verbetert. Maar of een sporter gelatine écht moet combineren met vitamine C weet niemand zeker: in deze studie lieten de onderzoekers het weg, en toch vonden zij een positief effect. Dus ja, er zijn nog vragen, maar het bewijs dat gelatine het herstel van peesblessures kan bevorderen neemt toe. Dit is ook trainingscentrum Papendal ter oren gekomen. Daar kunnen de topatleten binnenkort gelatine-drankjes krijgen.

Praet SFE, Purdam CR, Welvaert M, Vlahovich N, Lovell G, Burke LM, Gaida JE, Manzanero S, Hughes D, Waddington G (2019) Oral supplementation of specific collagen peptides combined with calf-strengthening exercises enhances function and reduces pain in achilles tendinopathy patients. Nutrients, 2;11(1)